Saffet ÇalışkanYazarlar
DEPREMDEN ZARAR GÖREN ÖZEL SEKTÖR İŞVERENLERİMİZİN PRİM ERTELEME İŞLEMLERİ
Sevgili okuyucularımız bu hafta depremden zarar gören 11 ilimizdeki
özel sektör işverenlerimizle ilgili ;Sosyal Güvenlik Kurumu nun 13 Şubat tarihli genel yazısında belirtilen sosyal güvenlik primlerinin ertelenmesi hususunu ele almak istiyorum. Depremden zarar gören işverenlerin prim erteleme işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 13/2/2023 tarihli Genel Yazıda deprem felaketi nedeniyle mücbir sebep kapsamına alınan 11 ilimizde faaliyet gösteren özel sektör işyerlerinin; 2023/Ocak Şubat ve Mart ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin SGK bildirimleri kısmının verilme süresinin 26/5/2023 tarihine kadar, 6/2/2023 tarihinden önce ödeme süresi sona ermiş prim borçları ile 2023/Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, aylarına ait prim borçlarının ödeme süresinin 31/8/2023 tarihine kadar, Ertelendiği açıklanmıştır. Sözkonusu 11 ilde faaliyet gösteren işyerlerinin beyanname verme süreleri ile prim borçlarının ertelenebilmesi için herhangi bir başvuruya gerek olmayıp, erteleme işlemi işyerinin SGK sicil numarasında yer alan il koduna bakılarak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından merkezden yapılmaktadır. Bu kapsamdaki işverenlerin ödeme vadesi geçmiş prim borçları ertelendiğinden, vadesi geçmiş idari para cezası borçlarının bulunmaması ve ilgili kanunlarda öngörülen diğer şartları da sağlamış olmaları kaydıyla beyannamelerini teşvikli olarak düzenleyebileceklerdir. Ancak, prim teşviklerinden yararlanabilmek için üç aylık süreye ilişkin MUHSGK’nın 26/5/2023 tarihine kadar verilmesi, ayrıca erteleme kapsamına alınan ödeme vadesi geçmiş prim borçları ile cari dönem prim borçlarının 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi ya da 6183/48. maddenin altıncı fıkrasına istinaden 31/8/2023 tarihine kadar tecil ve taksitlendirme başvurusunda bulunulması gerekiyor. Diğer illerdeki işyerlerinin borçları deprem nedeniyle nasıl ertelenir? SGK Genel Yazısında deprem felaketinin yaşandığı iller dışındaki işyerleri için 5510/91-1. fıkrası uyarınca talepte bulunulması halinde bu işyerleri için söz konusu fıkra doğrultusunda işlem yapılmasının mümkün bulunduğu açıklanmıştır. Dolayısıyla mücbir sebep kapsamına alınan 11 ilde şubesi bulunan işverenlerin farklı illerde de şubelerinin bulunması halinde, bu işyerleri için bağlı bulunulan sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması halinde bazı şartlar dahilinde muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verme süresi ile prim ödeme süresi ertelenebilecektir. Bu kapsamdaki işverenlerin MUHSGK’da SGK bildirimleri kısmının verilme süresi ile prim ödeme süresinin ertelenebilmesi için; 6/2/2023 tarihinden 6/5/2023 tarihine kadar işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine erteleme başvurusunda bulunmaları, Kurumca yapılacak inceleme sonrasında ilgililerin prim ödeme aczine düştüklerinin tespit edilmesi Gerekiyor. Erteleme kapsamına hangi dönem beyannameleri girer, beyannameler ne zamana kadar verilebilir? Mücbir sebep kapsamına alınan iller dışındaki şubeler için erteleme kararı alınması durumunda, yasal verilme süresi 6/2/2023 ila 6/5/2023 tarihleri arasında sona eren 2023/Ocak, Şubat ve Mart ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin SGK bildirimleri kısmının en geç 6/5/2023 tarihine kadar verilmesi gerekecektir. Ertelenmesine karar verilen borçların ödeme süresi ne zaman sona eriyor? Sözkonusu 11 il dışındaki şubeler yönünden prim borçlarının ertelenmesine kararı verilmesi halinde 2023/Ocak, Şubat ve Mart ayına ilişkin prim borçlarının ödeme süresi, depremin meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar ertelenebilmektedir. Ayrıca depremin meydana geldiği 6/2/2023 tarihinden önceki ödeme vadesi geçmiş prim borçları da erteleme kapsamına alındığından 2022/Aralık ve önceki dönemlerden kaynaklanan prim borçlarına 6/2/2023 tarihinden erteleme süresinin sonuna kadar gecikme zammı işletilmeyecektir. Uygulamada 5510/91-1. fıkra uyarınca talepte bulunan işverenlere ait prim borçlarının genelde bir yıllık sürenin sonuna kadar ertelendiği görüldüğünden, Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen işverenlerin 11 il dışındaki illerde kurulu bulunan işyerlerinin 2023/Ocak, Şubat ve Mart ayından kaynaklanan prim borçları ile 6/2/2023 tarihinden önce vadesi geçmiş prim borçları da 6/2/2024 tarihine kadar ertelenebilecektir. Ertelemeye tabi tutulan işyerleri için borcu yoktur yazıları İşverenlerin gerek depremden zarar gören 11 ildeki işyerlerinden, gerekse bu iller dışındaki kurulu bulunan ve ödeme aczine düştüklerinin tespitinin ardından prim erteleme işlemleri tamamlanmış işyerlerinden kaynaklanan vadesi geçmiş prim borçları ile ertelemeye tabi tutulan cari dönem prim borçları, erteleme süresinin sonuna kadar kamu kurum ve kuruluşlarına sunulacak borcu yoktur yazılarında dikkate alınmayacaktır. Yazımızın sonuda şu hususu da belirtmekte fayda görüyoruz; Depremden etkilenen işverenlerin diğer illerde faaliyet gösteren işyerlerinden kaynaklanan prim borçlarının ertelenebilmesi için ödeme aczine düşüp düşmediklerinin tespitine yönelik incelemeler, mevcutta her bir ildeki sosyal güvenlik denetmenlerince ayrı ayrı yapılmaktadır. Bu uygulama ise hem işverenler nezdinde, hem de zaten ağır bir iş yüküyle karşı karşıya olan sosyal güvenlik denetmenleri nezdinde gereksiz bir iş yükü oluşturmaktadır. 5510/91-1. fıkrası uyarınca, farklı illerde kurulu bulunan şubeleri için erteleme talebinde bulunan işverenlerin ödeme aczine düşüp düşmediklerine yönelik incelemelerin Türkiye geneli talepte bulunulan şubeler yönünden tek kanaldan yapılması hem gereksiz iş yükünü kaldıracak hem de erteleme kararlarının daha kısa süre içinde alınmasına yardımcı olacaktır. Sevgili okuyucularımız gelecek hafta yeni bir güncel konuda buluşmak üzere hoşça kalın efendim.