‘Mutabakat devam ediyor’
Rusya’da 8 Nisan’da yapılacak Türkiye ile Rusya liderler zirvesi öncesinde dün Antalya’da bir araya gelen iki ülke dışişleri bakanları Çavuşoğlu ile Lavrov, 7. Stratejik Planlama Toplantısı’nı gerçekleştirdi. Çavuşoğlu, “Rusya ile aramızda 17 Eylül 2018 tarihinde Soçi’de imzalanan İdlib mutabakatı işlemeye devam ediyor” dedi. 
ABD Başkanı Donald Trump’ın uluslararası hukuka rağmen Golan Tepeleri’ni İsrail toprağı tanıması iki bakan tarafından sert dille eleştirildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin görüşünü tekrarlayarak, “Bilindiği üzere ABD’nin tek taraflı Golan kararından 5 dakika sonra biz Türkiye olarak tavrımızı ortaya koyduk. Türkiye bu kararı katiyetle tanımıyor. Ben istedim deyip bu iş öyle olmaz. Biz Türkiye olarak Suriye’nin tüm istikametlerde toprak bütünlüğünün korunmasından yanayız. Bu tavrımız İdlib bölgesi, Fırat’ın doğusu için olduğu gibi Golan tepeleri için de geçerli. Türkiye’ye göre Golan, Suriye toprağıdır” dedi. Çavuşoğlu’nun ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Golan konusuna değinerek, “ABD’nin Golan tepelerini İsrail toprağı ilan etmesi kararı hukuk dışı ve başına buyruk bir davranış. Rusya elbette böyle bir durumu kabul edemez” dedi.
İdlib ile Fırat’ın doğusundaki gelişmelerle ilgili Çavuşoğlu, “Rusya ile aramızda 17 Eylül 2018 tarihinde Soçi’de imzalanan İdlib mutabakatı işlemeye devam ediyor. Arazide karşılaşılan sorunları Türkiye ile Rusya gayet iyi bildiği için savunma bakanlıklarımız arasında konuyla ilgili sıkı temas devam ediyor. Yakında bölgede ortak devriye sayısı arttırılarak istenilen hedefe ulaşmaya çalışacağız. Tabii İdlib’de Şam rejimi de özellikle topçu ateşine son vermeli. Rejimin bu tür davranışları da İdlib bölgesine istikrar kazandırmıyor. Onlara da ateşkese uymaları için baskı yapılmalı” açıklamasını yaptı.
FIRAT’IN DOĞUSU
İdlib bölgesi hakkında Çavuşoğlu’nun görüşünü desteklediğini belirten Lavrov, “Suriye topraklarından ki İdlib de buna dahil terörü söküp atma çalışmalarımız devam ediyor. Türkiye ile bölgede ortaklaşa çalışmaya devam edeceğiz. Fırat’ın doğusuna gelince. Biliyorsunuz Rusya lideri Vladimir Putin Soçi liderler zirvesinde Suriye ile Türkiye arasında mevcut 1998 Adana Mutabakatı’nı hatırlatmıştı. Bize göre bu anlaşma Türkiye’nin bölgeyle ilgili endişelerini karşılayacak gerekli enstrümanları içeriyor. Tabii Türkiye’nin güvenliği Rusya için Suriye’nin toprak bütünlüğü kadar önemli” sözlerini kullandı. Lavrov’un Fırat’ın doğusu sözlerine Çavuşoğlu da ek yaparak, “ABD’nin çekilmesinden sonra Fırat doğusunun rejim güçlerine devredilmesi gerektiği yaklaşımlarını da duyduk. Ancak Amerikan askerinin çıkacağı bölge rejime devredilirse Şam’ın PYD ile olan teması da dikkate alındığında Türkiye açısından tehdit bertaraf edilmiş olmaz. Dolayısıyla biz Türkiye Suriye’nin toprak bütünlüğü çerçevesinde bu bölgelerin gerçek sahiplerine verilmesini savunuyoruz” dedi.
ANAYASA KOMİSYONU
Astana süreci çerçevesinde temeli atılan Suriye Anayasa Komisyonu kurulması konusunu da gündeme getiren iki bakan, “Biz Rusya, Türkiye ve İran olarak arabulucu hizmetimizle komisyonun büyük bölümünün şekillenmesini sağladık. Şu anda geriye iki üç isim üzerinde müzakere yapılıyor. Bu isimler de netleştiği an BM Suriye Özel Temsilcisine iletilecek” açıklamasını yaptılar.
‘S-400 ANLAŞMASI NOKTA KONMUŞ BİR KONUDUR’
Basın toplantısında Rusya ile Türkiye arasında yapılan S-400 anlaşmasına ABD’nin F-35 gerekçeli itirazları da gündeme geldi. Füzelerin üçüncü bir ülkeye satılma ihtimali bulunup bulunmadığı bakanlara sorulduğunda Çavuşoğlu, “Biz Rusya ile S-400 hava savunma sistemleri anlaşmasını yapmadan önce ABD’nin kapısını çalarak benzer füze sistemleri istedik. Karşılığında bir seferinde Beyaz Saray’dan, bir seferinde ABD Kongresi’nden olumsuz yanıt alınca S-400 anlaşmasını yaptık. Dolayısıyla bizim açımızdan bu konu kapanmıştır. Üçüncü ülkelere satma gibi bir plan da yok. Rusya zaten istediği ülkeyle kendisi S-400 satış görüşmeleri yapıyor. Prensip olarak iki ülke arasındaki anlaşmaya üçüncü ülkenin karşı çıkması ve başka bir karar alması uluslararası hukuka aykırıdır. ‘Ben böyle istiyorum böyle olacak’ zihniyetinin geçerli olmadığını tüm dünyanın görmesi lazım. Kendi ihtiyacımız için alıyoruz” dedi.
‘VİZE MESELESİNİ LAVROV İLE ÇALIŞIYORUZ’
İkili ilişkilerde vize meselesinin iyi komşuluğun göstergesi olarak toplumlar tarafından algılandığı ve Rusya’nın Türk vatandaşlarına vize uygulamasını ne zaman kaldırılacağı sorulduğunda Çavuşoğlu şu yanıtı verdi: “Vize meselesinin halledilmesi konusunda liderlerimizin ortaya koyduğu irade çerçevesinde Sergey Lavrov ile çalışıyoruz. Bir noktadan başladık. Resmi pasaport ve TIR şoförlerine yönelik vize kolaylığı konusunda bir belgeyi Sayın Putin imzaladı. Bunun uygulamasıyla ilgili çalışmaları sürdürüyoruz. Beklentimiz vatandaşlarımıza vizenin tamamen kalkması. Bunun için ne yapabiliriz, hangi adımları atabiliriz bunları değerlendirdik ve bu konuda birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” Lavrov ise önümüzdeki ay Moskova’da yapılacak Putin-Erdoğan görüşmesinde Türkiye’den resmi pasaportlarla TIR şoförlerine vizenin kaldırılması kararını yürürlüğe gireceği imasında bulundu.
