Kars Gravyeri (Usta Abdullah Bey) Büyük Dedem
1850’den sonra Kafkaslar’da ve 1880’den sonra Kars’ta on ayrı köyde, İsviçreli peynir imalatçılarının girişimiyle gravyer peyniri zavotları (imalathaneleri) kuruldu. Rusya’dan Tiflis ve Sarıkamış’a uzanan atlı tramvay yolunun mandıraların bulunduğu bu bölgeden geçmesi nedeniyle bugün köyün bulunduğu bölge bir istasyon işlevi görüyordu. Aynı zamanda askeri sevkiyatlarda konaklama noktası olarak da kullanılıyordu. 1880’lerde bölgedeki bu gelişmelerden sonra yerleşim başladı ve bölgeye Rusça fabrika anlamına gelen Zavot adı verildi. Kısa zamanda Zavot, peynircilik konusunda dönemin en gelişmiş köylerinden biri oldu. 1917 Ekim Devrimi sonrası Molokanlar Kars’tan ayrılmaya başladılar; İsviçreli peynir imalatçıları da Tiflis’e gittiler. 1917-1920 arasında köye Kafkasya’dan Türkmen, Terekeme / Karapapak, Kürt ve Gürcü gruplar yerleşti. Bunların bazıları geldikleri yerlerde İsviçreli ustalardan gravyer üretimini öğrenmişlerdi. Karapapakların Tiflis yakınlarında Bohçalı’da yaşadıkları bölgede, Hacı Musa ve Hacı İdris’in gravyer imalathanelerinde çalışmış olan insanlar,1918-1922 arasındaki göçten sonra Kars bölgesinde başlayan gravyer üretiminde usta olarak çalışmaya başladı.
Bunların içinde Ali Kazaklı, Nebiyurdu’ndan (Dikme) Abdullah Usta ve Kazım Zerger (Hacı Kazım) Finlandiya, İsviçre gibi ülkelerde pratik olarak gravyer ustalığını öğrenmiş, ayrıca ustalık belgesi almışlardı. 1920’lerin başında Zavot’a yeni yerleşen köylüler ikişer adet kooperatif kurup Rus döneminden kalan mandıralarda gravyer imalatına geçtiler. Öte yandan, Kars Cumhuriyet dönemi ile birlikte kaşarla tanıştığı için, bölgede daha önce kaşar ustası yoktu. Tekirdağ ve Edirne bölgesinden gelen ustaların yanında çırak olarak çalışıp ustalık öğrenenler olmuş. Kars bölgesinin ilk kaşar ustaları Viladikars’ta ve Zavot’ta yetişmiş.
Köyün adı 1930’lu yıllarda sırtını dayadığı Boğatepe’den esinlenerek Boğatepe Köyü olarak değiştirilmiştir. Bugün Küçük ve Büyük Boğatepe birbirine yakın iki ayrı köy olarak anılıyor. Zavot kelimesi Türkçe’ye peynir yapılan ve iyi cins hayvan yetiştirilen yer olarak girmiştir.
https://www.facebook.com/hurturkergunerr/videos/125300727833072/
