TEVKİFAT KESİNTİLERİ — TARIM SİGORTALILIĞI VE ÖLÜM YARDIMI

Sevgili okuyucularımız bu hafta çiftçilerimiz ile ilgili tarımsal
kesintilerde sigortalılık ve buna dayalı emeklilik durumunu ve konu
ile ilgili bazı soruların cevaplarıı sizlerle
paylaşacağız. Yazımızın sonunda bir adı cenaze ödeneği de olan ölüm
yardımından bahsedeceğiz.
Tarımsal kesinti diğer adı ile tevkifat kesintisi Sosyal Güvenlik
Kanunu’na göre belirlenen kişilerden zorunlu olarak yapılması gereken
kesintidir. Ziraat odasına ya da bulunduğunuz yerde Ziraat Odası yoksa
il/ilçe tarım müdürlüklerinde çiftçilik kaydınız açıldığında eğer
sigortalı çalışmıyorsanız ya da emekli değilseniz çiftçilik kaydınızın
başladığı tarihten itibaren tarım/çiftçi Bağ-Kur hizmetiniz
başlatılır. Tabi bu durum çiftçilik kaydı ilk defa 01 Ekim 2008
tarihinden sonra başlayanlar için geçerli.

Eğer çiftçilik kaydınız ilk defa 01 Ekim 2008 tarihinden önce
başladıysa sadece kayda göre çiftçilik kaydı esas alınarak geriye
dönük tarım bağkuru başlatılmıyor. Bu tarihten önce geriye dönük tarım
bağ kur u açtırabilmeniz için ise tarımsal tevkifat kesintisi
faturanızın olması, süt kesintisi olması, pancar kesintisi, tütün
koçanı olması, arpa, buğday v.s. kesinti faturanızın olması gerekiyor.
Bu yazımızda tarımsal kesintiye istinaden tarım bağkurunun nasıl
geriye çekileceği, tekel bağkur kesintileri sorgulama işlemleri ve sgk
tarımsal hakkında kesinti izlemeniz gereken yol konusund kısa bilgiler
vermek istiyorum.

Tarımsal kesinti nedir ?

Tarım tevkifat kesintisi halk arasında bilinen ismi ile bağkur
kesintisi uygulaması ilk defa 1995 yılında başlamıştır. Satmış
olduğunuz tarımsal ürünlerden, sütten, tütünden, fındıktan v.s. toplam
satış tutarı üzerinden yapılan bağkur kesintisini ifade eder. Örneğin
şu anda tarımsal kesinti oranı bağkur için toplam fatura tutarı
üzerinden %2’dir. 100 liralık bir ürün sattıysanız ve bağkura borcunuz
varsa satmış olduğunuz ofis ya da özel sektör işyeri sizden 2 lirayı
keserek bağkur borcunuza ödenmesi üzere Sosyal Güvenlik Kurumu’na
gönderir. Bu 2 lira bağkur borcunuzdan düşer. Tabi bu durum şu anda
mevcut yani tarımsal tevkifat klesintilerinin bağkur borcuna
aktarılması için sizin bir şey yapmanız gerekmiyor. Otomatik olarak
aktarılıyor.

01 Ekim 2008 tarihinden önce ise bu böyle değildi. Faturadaki
kesintinin bağkur borcunuza aktarılması için Sosyal Güvenlik Kurumu’na
dilekçe ve fatura ibraz ederek başvuru yaptığınızda bu kesintiler
bağkur borcuna aktarabilirdi.

Tarımsal kesinti tescili nasıl yapılır ?

Mahsul satın alan yerler kesinti yapılması gerekenlerden alım
esnasında kesinti yapmak zorundadırlar. Bunun için SGK’nın tarımsal
kesinti uygulaması üzerinden yetki alınması gerekmektedir. Eğer
işletme olarak tarımsal kesinti yapma yetkiniz yoksa bağlı olduğunuz
SGK’ya başvurarak hemen tescil açtırabilirsiniz.

Tarımsal kesinti nasıl yapılır ?

Tarımsal kesinti programı üzerinden SGK tarafından yetki verilmiş
işletmelerce kesinti yapılır. Kesinti oranı satış üzerinden %2’dir.
Zaten toplam satış bedeli girildiğinde sistem otomatik olarak
hesaplamaktadır.

Tarım tevkifat ile geriye dönük bağkur açtırma nasıl yapılır ?

Bağkur kesintisine göre geriye dönük olarak çiftçi bağkuru
açtırabilmek için gerekli belgeler şunlardır;

Müstahsil makbuzu bağkur kesintisini gösterir tablo ya da kesinti
yapıldığı gösteren fatura. (Eğer elinizde yoksa mahsulü satmış
olduğunuz yere dilekçe ile başvurarak talep edebilirsiniz. )
Tarım İB formu. Bu belgeyi kaydınızın bulunduğu Ziraat odası/İl-ilçe
tarım müdürlüklerine, bağlı bulunduğunuz koeperatife, tapu müdürlüğüne
ve muhtara onaylatmanız gerekiyor. Belgeyi indirmek için hemen bağkur
sigortalılık belgesi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Geriye dönük tescil talebini içeren dilekçe. Dilekçe örneği aşağıdaki
gibi olabilir.

Pancar ekiminden emeklilik nasıl oluyor ?

Eğer 2008/10 dönemi ve öncesinde adınıza pancar sattıysanız;

Pancar dairesinden bağkur kesinti listesini isteyin.
Ardından yine buradaki kayıtlarınızı gösterir tarım sigortalılık belgesi alın.
Sigortalılık belgesini aynı zamanda Ziraat Odası’na da doldurtun.
Bu belgeler ve aşağıdaki örnek dilekçe ile SGK’ya başvurarak geriye
dönük tescil açtırabilirsiniz.

Bunun için. SGK ya Bir dilekçe ile başvuru yapmanız yeterli
olacaktır.Yukarıdaki belgeler ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu’na
başvuru yaptıktan sonra öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu dilekçe
ekinde verdiğiniz kesintilerin Kurum’daki karşılığını bularak bunları
bağkur hesabınıza yükler. Kesintiler bağkur hesabınıza yüklendikten
sonra geriye çekme işlemi yapılacaktır.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bu konuyla ilgili üç  soruyu
daha  cevaplayalım.
1-Tarım kesinti ile bağkur hangi tarihten başlar ?

Eğer kesintinin yapıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren
sigortalı olarak çalışmanız yoksa ve başka bir kapsamda bağkurlu
değilseniz en eski kesintinin yapıldığı tarihi takip eden ay başından
geriye dönük olarak tescil açılır.

Örnek:  16 Temmuz 1996 tarihli bir buğday kesinti faturanız varsa
bağkur tesciliniz 01 Ağustos 1996 tarihinden itibaren başlatılır.Eğer
kesinti tarihinden önce ya da kesinti tarihi ile birlikte başlayan
Ziraat odası kaydınız ya da koeperatif kaydınız v.s. varsa kesinti
tarihinden itibaren başka da bir şart aranmadan bağkur kesintisiz
olarak devam ettirilir. Ancak sadece kesinti var ve herhangi bir Kurum
kaydınız yoksa bu durumda kesinti tarihini takip eden yıl sonuna kadar
hizmet verilir. Sonrasında yeniden hizmet verilmesi için kesinti
aranır.

Örnek:  22.03.1997 tarihine ait tütün koçanı var ve ne ziraat odasında
ne tarım müdürlüklerinde ne de ilgili Kurumların hiç birisinde devam
eden kaydınız yok diyelim. Bu durumda bağkur tesciliniz 01.04.1997
tarihi itibariyle açılarak 31 Aralık 1997 tarihi itibariyle
durdurulur.

Eğer geriye dönük tarım bağkuru açıldıktan sonra aralarda sigortalı
çalışmanız varsa ya da esnaf/şirket ortaklığı bağkurunuz varsa bu
girişlere istinaden tarım bağkuru bu girişin bir gün öncesinden
durdurulur. Bu çalışmalarınız 360 günden az ise sonrasında talebiniz
halinde tarım bağkuru devam ettirilir. Eğer 360 günden fazla ise bu
durumda bu giriş tarihlerinden sonra tarım bağkurunun devam
ettirilebilmesi için yeniden kesinti şartı aranır.Tabi örnekler
çoğaltılabilir ve bu konuda da karşılaştığımız bir çok istisnai durum
söz konusu.

2-Çiftçi belgesi ile geriye dönük bağkur kaydı açılır mı ?

Sadece çiftçi belgesi ile bağkuru geriye dönük açtırma hakkınız
maalesef yok. Çiftçi belgesine ilave olarak yukarıda belirttiğimiz
şekilde satmış olduğunuz tarımsal bir üründen yapılan kesinti faturası
da gerekli. Bu ikisi ile birlikte bağkur tescilini geriye
çektirebilirsiniz.

3-Ziraat odası kaydıyla emeklilik mümkün mü ?

Tek başına ziraat odası, ilçe tarım v.s. kaydı geriye dönük bağkur
için yeterli olmamakta. Ziraat odası kaydınız ve varsa tarım/tevkifat
faturanız ile SGK’ya başvurarak geriye dönük bağkur açtırabilirsiniz.
ziraat odası kaydı ile bağkur tescilli yapabilir ve sonrasında
emeklilik için gerekli işlemleri yapabilirsiniz. Sadece ziraat odası
kaydı ile emeklilik mümkün değildir.
. Sevgili okuyucularımız bu hafta ölüm yardımı ile ilgili de kısa bir
bilgi vermek istiyor
Cenaze yardım parası vefat eden kişilerin hak sahiplerine Sosyal
Güvenlik Kurumu tarafından bir defaya mahsus olmak üzere ödenen bir
yardımdır. Bu yardımdan yararlanabilmek için başvuru zorunluluğu
vardır.

SGK ölüm parası nasıl alınır ?

Gerekli belgelere geçmeden önce kısaca cenaze yardımı nasıl alınır
sorusunun cevabını verelim. Cenaze ödeneği şartları ve diğer hükümler
aşağıdaki gibidir;

Sosyal Güvenlik Kurumundan emekli maaşı, iş kazası maaşı v.s. alırken
vefat edenlerin hak sahiplerine ödenir.
Ayrıca vefat eden kişi SGK’dan aylık almıyor olsa bile herhangi bir
kapsamda adına ödenmiş en az 360 gün prim varsa yine ödenir. Yani illa
emekli olma şartı aranmıyor.
Bu hususta özellikle şunu da belirtmek gerekiyor. Eşi ya da babasından
dolayı ölüm/yetim maaşı alanların vefatı halinde cenaze parası
ödenmiyeceğini de ifade edelim.Zira sadece emeklinin kendisinin
vefaatı halinde ölüm yardımı ödenir.

Ölüm yardımı kimlere ödenir ?

Gerekli şartları sağlıyor olmanız halinde bu yardım kişinin eşine,
çocuklarına, kardeşlerine, anne ya da babasına ve ya belgeye
dayandırılması halinde üçüncü kişilere de ödenebilmekte. Örneğin vefat
eden kişinin masrafları akrabalık derecesi olmayan biri tarafından
karşılanmışsa belgeye dayandırılması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu bu
kişiye de ödeme yapılacaktır.. Eğer eş varsa ölüm yardımı dul eşe
ödenir. Eş yoksa çocuklardan birisinin talebi halinde tüm çocuklara
eşit olacak şekilde ödeme yapılır.

Ölüm parası almak için nereye başvurulur ?

Eğer vefat eden kişi ssk ya da bağkur kapsamında ise kişinin bağlı
olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ne, ölüm parası başvurusu yapabilmekte.
Memur yakınları için ise başvuru yeri farklı olup aşağıda ayrıca
belirtilmiştir. Ayrıca SSK ve bağkur için E-devletten online olarak da
kolayca başvuru yapabilirsiniz.

Emekli sandığı ölüm yardımı için nereye başvurulur ?

Gelelim emekli sandığı için cenaze parası için nereye başvurulur
sorusunun cevabına. Memurların vefatı durumunda cenaze yardımı
başvuruları Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü-Kamu Görevlileri
Daire Başkanlığı-Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/Ankara adresine
başvurulması gerekiyor.
Sevgili okuyucularımız bu yazımızı gönderdiğimiz Dikili deki Reyhan
bağımızdan hepinize sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum.Aksaray da ki
emeklilik ofisimizde sosyal güvenlikle ilgili soru ve sorunlarınıza
yardımcı olunmaktadır.İrtibat telefonumuz 0 532 541 02 70
Gelecek Hoşca yeni bir konuda buluşmak üzere hoşca kalın efendim.