Salyangozlar ve sümüklü böcekler neden bu kadar yavaştır?

Salyangozlar ve sümüklü böcekler tuzlu okyanuslarda, nehirlerde veya göllerde bulunur. Ayrıca karada, ormanda, otlaklarda ve hatta bahçenizde de bulunabilirler. Sümüklü böceklerin kabukları olmaması dışında onlar da salyangozlara benzer.

Tüm dünyada tahmini 240.000 salyangoz ve sümüklü böcek türü yaşıyor. Ama hangi kıtada ya da hangi okyanusta olurlarsa olsunlar hepsinin ortak bir yanı var: Aşırı yavaş hareket ediyorlar. Peki bu canlılar neden bu kadar yavaş hareket ediyor?

SALYANGOZ KOŞUSU

İşte ne kadar yavaş olduklarına bir örnek: Birleşik Krallık’ta düzenlenen Dünya Salyangoz Yarışı Şampiyonası, en hızlı salyangozları koşu yarışında bir araya getirdi. Kaydedilen en hızlı salyangoz parkurda saatte 0,06 mil hızla ilerledi.

Peki salyangozların ve sümüklü böceklerin neden acelesi yok?

Cevap sandığınızdan daha karmaşık. Salyangozlar ve sümüklü böcekler, midye, istiridye, kalamar ve ahtapotları da içeren yumuşakçalar olarak bilinen büyük bir hayvan grubunun üyeleridir.

Yumuşakçalar içinde, gastropod adı verilen daha küçük bir akraba hayvan grubu vardır; buna salyangozlar ve sümüklü böcekler dahildir.

Çok çeşitli yerlerde yaşadıkları için, farklı gastropodlar neredeyse her tür yiyeceği tüketmek için evrimleşmiştir. Bazı türler otoburdur – canlı bitkileri yerler. Bazıları detritivordur – ölü veya çürüyen bitkilerle beslenirler. Diğerleri etobur veya çöpçüdür – diğer hayvanları yerler.

Salyangozların ve sümüklü böceklerin hız eksikliği şu üç faktöre bağlanabilir:

• Nasıl hareket ettikleri?
• Ne yedikleri?
• Onları ne yediği?

İlk olarak, bazı hayvanlar uçarken, zıplarken veya kayarken, salyangozlar ve sümüklü böcekler biyologların ” karın ayağı “ dedikleri şeyi kullanarak hareket eder. Ancak buradaki “ayak” kelimesi kafa karıştırıcı olabilir. Bir salyangoz veya sümüklü böcek ayağı, insan ayağı gibi değildir.

Bunun yerine, vücutlarının alt tarafı boyunca uzanan ve yapışkan mukusla kaplı bir kas bandıdır. Kasıldığında, bu kas dalgalanır ve hayvanın kuyruğundan kafasına küçük dalgalar gönderir. Bu dalgalar, ayağın altındaki mukusu kaygan bir sıvıyı sıkıştırarak salyangoz veya sümüklüböceğin zeminde kaymasına veya bitkilere tırmanmasına izin verir.

Hareket etmenin bu benzersiz yolu salyangozları ve sümüklü böcekleri yavaş gitmeye zorlar çünkü hızları ayak kasılmalarının sayısı ve üretebilecekleri mukus miktarı ile sınırlıdır.

Zaten salyangozlar ve sümüklü böcekler yiyeceklerini bulmak için acele etmeye ihtiyaç duymazlar.

Pek çok hayvan, özellikle avcılar, yemek yakalamak için hızlı hareket etmelidir; örneğin bir çitanın ceylanı geçmesi gerekir. Ancak çoğu sümüklü böcek ve salyangoz bitkileri, çürüyen maddeleri veya süngerler gibi yerine sabitlenmiş deniz hayvanlarını yerler. Hiçbiri pek hareket etmiyor, yani akşam yemeği bir yere gitmiyor – acele etmelerine gerek yok.

Salyangozların ve sümüklü böceklerin de yırtıcılardan kaçmak için hızlı olmaları gerekmez. Farelerden, kuşlardan, sivri farelerden ve diğer düşmanlardan kaçmak için başka yollar geliştirmişlerdir.

Salyangozlar, yırtıcı hayvan gidene kadar saklanmak için kabuklarına çekilir.

Kara sümüklü böcekleri göz önünde saklanır. Çoğu gri, ten rengi veya kahverengi tonlarındadır ve çevreleriyle iyi uyum sağlar. Yırtıcı hayvanlar onları fark etmezler.

Ayrıca ek bir koruma katmanına sahipler. Kara salyangozları, hareketlerini kayganlaştıran yapışkan bir mukusla kaplıdır. Ancak bu mukus o kadar yapışkandır ki, avcıların ağızlarını sakızlaştırabilir ve çiğnemeyi zorlaştırabilir.

ONLARA İYİ DAVRANIN

Salyangozlar ve sümüklü böcekler, ne kadar küçük olsalar da ekosistem sağlığına büyük katkıda bulunurlar. Tohumlar ve genç bitkilerle beslenerek, bir alanda hangi bitkilerin yetişeceğini kontrol edebilirler. Çürüyen maddeleri yiyerek, büyüyen bitkilerin kullanabileceği besin maddelerinin geri dönüştürülmesine yardımcı olurlar. Ve tüm çabalarına rağmen, salyangozlar ve sümüklü böcekler genellikle diğer hayvanlar için yiyecek olurlar.

Bu makale ilk olarak The Conversation’da yayınlandı.