Selahattin Dündar

KARS-DİKME KÖYÜMÜZÜN KURULUŞ TARİHİ VE TARİHÇESİ!

Öncelikle; Bu siteye emeği geçen herkese sevgi dolu takdirlerimi ve teşekkürlerimi sunuyorum. Bu ilk makalemi, başlıktan da anlaşılacağı gibi, köyümüzün kuruluş tarihine ve tarihçesine ayırdım. Aslında, bu makalemde okuyacağınız bilgiler; yıllardır yayım sırasını bekleyen bir kitabın satırlarından küçük bir bölümdür. Bu satırlar; Uzun yıllar yapmış olduğum bilimsel, tarihsel ve arşivsel araştırmalarımdan bir demettir. Bu bilgilerin ilk kaynağının şahsım olduğunu, sitenizin ve siteniz yöneticilerinin muhafaza edeceğinden ve gerektiğinde savunup sahipleneceğinden şüphem yoktur. Belki çoğunuzun ilk defa duyacağınız, “Aaa… Öyle miymiş?” diyeceğiniz bilgiler bulacaksınız. Belki de çok merak edip, düşündüğünüz ama cevabını bulamadığınız bilgileri görünce; “Hah işte bunu çok merak ediyordum.” Diyeceğiniz bilgilerle tanışacaksınız. Bu bilgilerin tamamını tarihi belgelerden ve tarihi kaynaklardan aldığımı ifade etmekle birlikte; bu ve buna benzer tarihi, kültürel, sosyal, kişisel ve ekonomik bilgileri yazan yazarların, bireysel şahısların ve yayımlayan yetkililerin; bilgi kirliliği ve geri dönülmez hataların olmaması açısından çok dikkatli davranması gerektiğine de dikkat çekmek isterim. Çok önemsediğim ve ihtiyaç duyduğum yukarıdaki duygu ve düşüncelerimi dile getirdikten sonra, tabiri caizse artık sadede gelmem gerekir. Köyümüz, Kars Merkez Dikme Köyü; Halk diliyle 93 harbinde, Miladi 1877-1878 yılındaki Osmanlı-Rus savaşı sonrası, bölgeye göçen Malakanlar tarafından 1879 yılında temeli atılıp, kurulmuştur. O tarihte köy olarak yeni kurulan bu yerleşim yerine “Yeni Mikhailkent” anlamına gelen “Novo Mikhailovka” adı verilmiştir. 1921 yılından sonra Dikme köyü adını alacak olan Novo Mikhailovka, 1879 yılından 1921 yılına kadar Rus Malakan yerleşim yeri olarak Kars ve Dünya medeniyetine hizmet vermiştir. Kars-Dikme Köyü: 1921 yılından itibaren; bizim köyümüzdür, semalarında Ay Yıldızlı Bayrağımız dalgalanmaktadır, şehit kanlarıyla yoğrulmuş öz vatan parçamızdır. Kars-Dikme Köyü: Atatürk aydınlığında; Terekeme/Karapapak Kültür harcıyla koca bir kültür abidesi ve bileği bükülmez bir vatan kalkanı olmuştur. Tarihi süreç şöyle cereyan etmiştir: Doksan üç harbinde, Kars ve şimdiki adıyla Kümbetli’yi işgal ve istila eden Rus komutanının adı verilmiştir. Bölgeye sığmayan Malakanlara, yeni yerleşim yerleri aranmaya başlanmıştır. Aynı komutan, şimdiki Dikme Köyünün bulunduğu yere köy kurulmasını planlıyor ve emrediyor. Kurulan bu köye de o komutanın, yani Mikhailovka’nın adı verilmiştir. Ancak; Vladikars’ın işgalden hemen sonraki adına Mikhailovka dendiği için, yeni kurulan köye de yani Dikme Köyüne de yine Rus komutanın adı verilmiştir. “Yeni Mikhailovka” anlamına gelmek üzere: “Novo Mikhailovka” olarak adlandırılmıştır. Bu belgeler; Bilgi olarak Tiflis 1889 “Rus Yönetimindeki Kars İli İstatistik Dökümü” açıklamasıyla mevcuttur. Yani 1889 yılında dönemin Rus Hükümetince yapılan yerleşim yeri sayımında; bu günkü Kars Merkeze bağlı Dikme Köyünün, 93 harbinde sonra yeni kurulmuş bir köy olduğu, adının da “Novo Mikhailovka” olduğu bu belgelerde yazılıdır. Dikme Köyü ve Kümbetli Köyü’nün isim kronolojisi şöyledir: Doksan üç harbinden sonraki ilk birkaç yıl Mikhailovka olarak anılan şimdiki Kümbetli’nin adı, merkezi Rus yönetimi tarafından değiştirilerek, Kars Zaferi anlamına gelmek üzere; “Vladikars” olarak isimlendirilmiştir. Ancak; Dikme köyünün adı değiştirilmemiş ve “Novo Mikhailovka” olarak kalmıştır. Ta ki; 1921 yılından sonra bizler tarafından değiştirilerek, Dikme Köyü adı verilene dek. Niçin Dikme Köyü: Cumhuriyet döneminde adı Dikme Köyü olarak kayıtlara geçen köyümüze, 1921 yılında Terekeme/Karapapaklar (Yani bizimkiler) geldikten sonra, kısa bir süre de olsa novo olarak anıldığı bilinmektedir. Köyde hamut, pastronga, at yüeni (at yuları), at şineyli ve çeşitli koşum hayvanları için kayış ve deri “Dikme” işlerini yapan Malakan ustalarından ötürü, yörenin Türk halkı ve kendi köylülerimiz; Dikme Köyü, Dikme Köyü…. Diye diye; bu isim benimsenmiş ve “Dikme Köyü” adı, tabiri caizse üstüne yapışıp, kalmış. Cumhuriyet kurulduktan sonra da; Resmi Kütük kayıtlarına “Dikme” olarak geçmiş ve Türkçe bir sözcük olduğu için adı hiç değiştirilmemiştir. Dünya durdukça da “DİKME” olarak kalacak olan köyüme selâm olsun… Selâm olsun köylülerime… Selâm olsun dostlarıma…

Selahettin DÜNDAR

 

Ozan Selahattin Dündar Hakkında

KitaplarıWeb YazılarıÖdülleriÖzgeçmiş
  1. TEREKEMELER (Karapapak Türkleri)
  2. ÇUVAL
  3. BAŞAK
  4. BAĞDAŞ
1. T.C KÜLTÜR BAKANLIĞI (ŞİİR YARIŞMASI TÜRKİYE BİRİNCİLİĞİ) 1.Halk Şairleri Arası, ”İsrâfı Önleme Tasarrufa Ç:ağrı” adlı şiir yarışması BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ;

2. T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, Cumhuriyetimizin      80.Yılı kutlamaları dolayısıyla 27–28 Ekim 2003 tarihleri arasında düzenlenen “Ankara’da Ozanlar    Şöleni”nde gerçekleştirilen törende TEŞEKKÜR BELGESİ;
3. 1998, AZERBAYCAN/BAKÜ Televizyonumuzda yapılan programda TEŞEKKÜR BELGESİ
4. 1998, AZERBAYCAN RADYOSU Radyosunu ziyaret ve yapılan program sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ
5. 19–12–1999 FOLKLOR ARAŞTIRMALARI KURUMU ŞEREF BELGESİ, Türk Halk Kültürü çalışmalarına yaptıkları değerli katkılarından DOLAYI “TÜRK FOLKLORUNA HİZMET ÖDÜLÜ” ve ŞEREF BELGESİ,
6. 22–03–1998, TC. KÜLTÜR BAKANLIĞI“Âşık Veysel ve Ozanlar Haftası Etkinlikleri” çerçevesinde Bakanlığımız öncülüğünde, ozan vakıf, kooperatif ve derneklerinin işbirliği ile 22 Mart 1998 günü düzenlenen “Âşık Veysel’i Anma Günü” programında TEŞEKKÜR BELGESİ
7. 23–09–2000, T.C.KARS VALİLİĞİ, KARS ’ta yapılan “ II. ULUSLARARASI ÂŞIK ŞENLİK ŞÖLENİ ”ne katkıları sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ,
8. 09 Mayıs 1998 (Hıdırellez Festivali Şenlikleri) Çalıklı, Valandovo, Makedonya, MAKEDONYA CUMHURİYETİ, HALK OZANI SELAHATTİN DÜNDAR’a Festivalin düzenlenmesi ve yapılmasında sunduğu katkısı için TAKDİRNAME,
9. ANKARA HALK ÂŞIKLARI KÜLTÜR ve ARAŞTIRMA DERNEĞİ (AŞDER), 22.03.1997 AŞ-DER Yönetim Kurulu Başkanlığı, Derneğimiz, “Halk Ozanlığı ve Âşıklık Geleneğinin; Araştırılması, Yaşatılması ve Tanıtılması” konusunda yaptığınız çalışmalardan dolayı TAKDİR ve TEŞEKKÜR BELGESİ,
10. T.C. KÜLTÜR BAKANLIĞI Tertip Komitesi 13–14–15 Ekim 2000, “Geleneksel 2.Ozanlar Haftası Etkinlikleri”mize Katkılarından dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ
11. 5–7- Haziran 1998 tarihlerinde BAYAT KAYMAKAMLIĞINCA, Birinci Uluslararası BAYAT OĞUZ ve TÜRKMEN KÜLTÜR ŞÖLENİNE Katkılarından Dolayı Teşekkür Ederiz.
12. T.C ESKİŞEHİR VALİLİĞİ, TERTİP KOMİTESİ 1991 Dünya Yunus Emre Sevgi Yılı MADALYA.
13. T.C. 20-26 Mayıs 1979 SİLİFKE FESTİVALİ SİLİFKE KAYMAKAMLIĞI TERTİP KOMİTESİ MADALYA,
14. 1978 Uluslararası Silifke Kültür Festivali, SİLİFKE KAYMAKAMLIĞI MADALYA
15. T.C. ANKARA VALİĞİ TERTİP KOMİTESİ1 “Mayıs 1988, TEŞEKKÜR BELGESİ
16. 13–12–1997, Ankara Âşıklar Şöleni, MİLLİ EĞİTİM SAĞLIK EĞİTİMİ VAKFI TAKDİR ve ŞÜKRAN BELGESİ
17. Milli Eğitim Sağlık Eğitimi Vakfı Adına (MESEV)’e karşı göstermiş olduğunuz candan ilgi ve sunulan katkılar sebebiyle TAKDİR ve ŞÜKRAN BELGESİ
18.T.C.ESKİŞEHİRVALİLİĞİYUNUSEMREKÜLTÜR 6–10 Mayıs 1994 tarihleri arasında düzenlenen “YUNUS EMRE KÜLTÜR VE SANAT HAFTASI” programlarına katkılarından dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ
19.Âşık Selâhettin Dündar Radyomuzu ziyaretinizden ve katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz 10 Mayıs 1998 Üsküp Radyosu/MAKEDONYA TEŞEKKÜR BELGESİ
20. ONUR BELGESİ T.C. AFYON VALİLİĞİ 26–30 Ağustos 1994 tarihleri arasında ilimizde kutlanan 72. Zafer Haftası etkinliklerine gösterdiğiniz ilgi ve katkıdan dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ
21.ŞÜKRÂN BELGESİ, KOCAELİ ANADOLU DERNEKLERİ BİRLİĞİ PLATFORMU, AĞRI-ARDAHAN-ERZURUM-ERZİNCAN-KARS-IĞDIR-SİVAS, dernekleri TEŞEKKÜR BELGESİ
22. Anadolu Dernekler Birliği Platformuna Destek ve Katkılarınızdan Dolayı ŞÜKRAN BELGESİ
23.PLÂKETİ POLATLI KAYMAKAMLIĞI 1988- TERTİP KOMİTESİ Sakarya Meydan Muharebesi Zafer Şölenine katkılarınızdan dolayısıyla TEŞEKKÜR BELGESİ
24.KARS ARDAHAN IĞDIRLILAR BİRLİĞİ DAYANIŞMA PLATFORMU, Platformumuzca düzenlenen “Kars-Ardahan-Iğdır İllerinde, Tarih, Kültür ve Ekonomi Sempozyumu” na katkıları anısına TEŞEKKÜR BELGESİ
25.T.C. ÇAY KAYMAKAMLIĞI BELEDİYE BAŞKANI (Şenlik Tertip Komitesi) 16 Temmuz 1994 ONUR BELGESİ Çay İlçesi 13. Vişne Şenliğine Katkılarınızdan dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ
26.HALK OZANLARI KÜLTÜR VAKFI YÖNETİM KURULU Vakfımızın kurucu üyelerinden Sayın, Ahmet Yılmaz’ın Dostluk ve Dayanışma gecesine verdiğiniz destek sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ
27. Büyük ozan Veysel Şatıroğlu’nun 25.ölüm yıldönümü sebebiyle 21 Mart 1998 günü Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel’in Huzurunda düzenlenen anma programında ilk kez oluşturulan Ozanlar Korosu’na katkıları sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ
28. KARS DİKME KÖYÜ DERNEĞİ YARDIMLAŞMA ve KÜLTÜR DERNEĞİ 08–07–2000 Hizmetlerinizden dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ,
29. AZERBAYCAN EVİ DERNEĞİ YÖN. KUR. BŞK, AZERBAYCAN EVİ DERNEĞİ, Derneğimize katkılarından Dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ.
30. AŞ-DER Cumhurbaşkanımız Sn Süleyman Demirel’in himayelerinde Geleneksel 5. Ankara Halk Âşıkları Bayramı’na Katkıları sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ
31.1996 Yılında Kars-Dikme Köy Kültür ve Dayanışma Derneğini bizlere kazandırılması sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ.
32. İzmir Kars-Dikme Köyü Derneği Temsilciliği 09/ 07/2000 PLÂKET
33. ANKARA AYRANCI LİSESİ Okulumuz ve Millî Eğitim Camiasında uzun süredir vermiş olduğunuz kutsal hizmetlerinizden dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ.
34. AYRANCI LİSESİ KORUMA DERNEĞİ02 -10–1984, PLÂKET,
35. 1988 Yıldırım Beyazıt Liseliler Derneği, Derneğe katkılarından dolayı TEŞEKKÜR BELGESİ.
36. YIL-DER Yönetim Kurulu MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI KONUR MENEKŞE DERSANESİ, 24–11–1996, TEŞEKKÜR BELGESİ,
37. SAYIN: SELAHATTİN DÜNDAR KURUCU ve FİZİK ÖĞRETMENİ OLARAK DERSANEMİZİN 20.KURULUŞ YILINDA: BUGÜNE KADAR GÖSTERDİĞİ ÖZVERİ sebebiyle TEŞEKKÜR BELGESİ,
38. AŞDER, ANKARA HALK ÂŞIKLARI KÜLTÜR ve ARAŞTIRMA DERNEĞİ, Halk Ozanlığı ve Âşıklık geleneğinin; araştırılması, yaşatılması ve tanıtılması konusunda yaptığı çalışmalardan dolayısı ile 25–03–1995 tarihli TAKDİR ve TEŞEKKÜR BELGESİ,
39. AŞ-DER, Yönetim Kurulu Adına Çoban Hüseyin ÇEMREK, PLÂKET,
40. İNCESU ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ, OKULUNA İLGİ ve KATKILARI dolayısı ile TEŞEKKÜR TAKDİR ve TEŞEKKÜR BELGESİ

Öğretmen, Halk Ozanı, Araştırmacı ve Yazar kimliği ile, Terekemeler’in ileri gelenlerindendir. Adına Borçalı’da Köy kuran Hacı Kara İsa’nın torunu olan Selaheddin DÜNDAR, 1946 yılında Kars’ın Merkez, Dikme Köyünde doğdu. İlkokulu doğduğu köyde; ortaokul ve liseyi Erzurum’da okudu. Erzurum Eğitim Enstitüsünün Fen Bölümünden mezun olduktan sonra, Ankara Üniversitesi’nin Fizik Mühendisliği Bölümünü bitirdi. Mühendis olarak mezun olmasına rağmen, öğretmenlik mesleğinde karar kılan Halk ozanı DÜNDAR, yurdun çeşitli yerlerinde, otuz yıl (30) boyunca öğretmenlik yaptı. Eşi de öğretmen olan Halk Ozanı Selâheddin DÜNDAR’ın, EZGİ adında bir kızı ve OZAN adında bir oğlu bulunuyor. Dedesi, Hacı Kara İsa da bir Terekeme şairi olan Ozan Selâhettin DÜNDAR, henüz ortaokul sıralarında şiir yazmaya, lise yıllarında da saz çalmaya başladı. Daha önceki yazdıklarını, deneme şiirleri olarak nitelendiren DÜNDAR’ın ilk kayda değer şiiri, 1972 tarihini taşımaktadır. Yazdığı şiirlerin, müziğini de kendi yapan Halk Ozanı Selâhettin DÜNDAR’ı, ilk defa sazı ve sözüyle 1973 yılında bir radyodan dinliyoruz. 1974 yılında ilk televizyon programını gerçekleştiriyor. Bundan sonra DÜNDAR’ı, sazı ve sesiyle radyo ve televizyonlarda sık sık dinlemekte ve görmekteyiz. Âşıklık geleneğinin, tüm dallarını başarı ile sürdüren Ozan Selâhettin DÜNDAR’a, yurt içi festival ve programlarda da rastlarız. Türkiye’yi karış karış dolaşan ozanımız, yurt dışında da programlar yaptı, yurt dışındaki festivaller ve kültür etkinliklerinde bulundu. Kültür Bakanlığının kadrolu ozanlarından olup, çok sayıda şiir, deyişler, halk müziğinin değişik makamlarında besteleri bulunmaktadır. Çok sayıda ödülleri, takdir teşekkür ve plaketlerin sahibi olan Halk Ozanı, Ozan Selâhettin DÜNDAR, 1991 yılında Kültür Bakanlığının yurt çapında açmış olduğu: “Tasarrufa Çağrı” konulu şiir yarışmasında, birincilik ödülü aldı. Daha sonraki Çalışmaları için de Türk Folklor Kurumunun, Özel Şeref Ödülü ile ödüllendirildi. Sosyal yönden oldukça yoğun olan Ozan Selâhettin DÜNDAR, bir çok demokratik kurum ve kuruluşun kuruculuğunda, çalışmalarında ve yönetimde bulundu. MESAM’ın nüvesini teşkil eden ve 1978’de kurulan “Türkiye Sanatçılar Birliği”nin ilk kuruluşuna da imza atmıştır. Ozanlar Vakfıyönetiminde yer aldı; Kars Dikme Köyü, Kültür Derneği’nin kuruculuğunu ve aynı zamanda başkanlığını üstlendi. Derneğin başkanlığında bulunduğu, 1997 ve 1998 yıllarında, Kars Kültür Festivalleri düzenledi. Âşık İslâm ERDENER, Anma Gününüorganize etti; ve bu etkinliklerin komitesinde yer aldı. Ozan Selaheddin DÜNDAR aynı zamanda bir araştırmacı, yazar ve gazetecidir. Yayına hazır durumda ve yakın tarihte yayınlanacak olan, iki adet araştırma ve inceleme kitabı, mevcuttur. Kars “Ölçek” Gazetesinde “Gurbet Selamı” adıyla köşe yazarlığını devam ettirmektedir. “HALAY” dergisini kurarak, bu derginin uzun yıllar, yayın yönetmenliğini sürdürdü. Eğitim ve Kültür ağırlıklı “MENEKŞE” dergisinin kurucusu ve yayın yönetmenliğini yaptı. Selaheddin DÜNDAR’ın Fizik Dersi ile ilgili bir kitabı da yayınlanmıştır. Bunun dışında, ozanlığı ile ilgili olarak “BAŞAK”, “BAĞDAŞ” ve “ÇUVAL” adını taşıyan üç şiir kitabı yayınlanmıştır. Kültür Bakanlığı arşivlerinde şiirleri ve TRT arşivlerinde ses bantları mevcut olup; Selâhettin DÜNDAR’ın dört adet kaseti, piyasalarda satışa sunulmuş bulunmaktadır. Alet çalıp parmakları ile tellere dokunmaya mandolinle başlayarak Bağlama, Tar ve Koşasaz adını verdiği, birleşik sazı, maharetle konuşturmayı başarmıştır. Saz ve sözün de ustası olan Ozan Selehattin DÜNDAR, Terekeme-Azeri, Anadolu Ağızları, tarzındaki deyişlerini Koşasaz eşliğinde büyük bir maharet, hüner ve kendine has uslûpla, seslendirmekte ve yorumlamaktadır.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu