İŞ DÜNYAMIZLA İLGİLİ İŞÇİ VE İŞVERENLERİMİZİ İLGİLENDİREN 15 SORU VE CEVAPLARI

Sevgili okuyucularımız gerek işçilerimiz gerekse de iş
verelerimiz ile ilgili sorulara bu hafta da cevap vermeye devam
edeceğiz. Ancak  yazımızın başında  gerek yurt dışında çalışan
vatandaşlarımızın   bu çalışma sürelerini veya yurt dışında  ikamet
eden hanım vatandaşlarımızın  bu süreleri ev hanımı olarak
borçlanmaları  yanında Ülkemizde çalışanların  askerlik borçlanmaları,
ücretsiz izin  süreleri  gibi tüm hizmet borçlanmaları  bu hafta sonu
itibariyle yaklaşık %50 oranında yeni asgari ücret üzerinden
yapılacağını bir kez daha hatırlatmak isterim.
Gelelim bu haftaki çalışma hayatımızla ilgili işçi ve iş
verenlerimizi ilgilendiren  15 soruyu cevaplamaya.
İlk sorumuz şöyle Soru-1-. 4857 sayılı Kanuna göre, ücreti, ödenme
gününden itibaren kaç gün içinde mücbir bir sebep olmadıkça ödenmeyen
işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.?
Cevap-1 Eğer işvereni 20 gün içinde zorunlu bir sebep olmadan
işçinin ücretini ödemez ise işçi iş görme  yükümlülüğünü yerine
getirmekten kaçınabilec

.Soru-2- 8 işçisi olan bir  işveren Türkiye genelinde ücretleri banka
kanalıyla ödeme yükümlülüğüne tabii midir?

Cevap-2 8 işçisi olan işveren Türkiye genelinde ücretleri banka
kanalıyla Ödeme yükümlülüğüne tabii değildir. Çünkü, Ücret, Prim,
İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla
Ödenmesine Dair Yönetmeliğin 10’uncu maddesinde en az 10 işçi
olanların ödeme yükümlülüğü olduğu belirtilmektedir.

Soru-3  Banka kanalıyla yapılan ödemelerde ücret hesap pusulası
verilmesi zorunlu mudur?

Cevap-3İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret
hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir
pusula vermek zorundadır.

Soru-4- Bir işyerinde taşeron firmanın elamanı olarak çalışan bir
işçinin taşeron firmadan alamadığı ücreti tahsil edebilmesinin yasal
bir yolu var mıdır?

Cevap-4 4857 sayılı İş Kanununun 2.maddesine göre asıl işveren, alt
işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş
sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden
doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. Bu
sebeple işçi ücretini asıl işverenden talep edebilir.

Soru-5 – Geçici iş ilişkisinde ücret ödeme yükümlülüğü kimindir?

Cevap-5-İşverenin, ücreti ödeme yükümlülüğü devam eder. Geçici iş
ilişkisi kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı sürede
ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta
primlerinden işveren ile birlikte sorumludur.

Soru-6- Genel tatil günlerinde çalışanların ücretleri nasıl ödenir?

Cevap-6-İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere,
kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen
günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri
tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün
için bir günlük ücreti ödenir.

Soru-7- Götürü usul ve istisna akdiyle çalışan kişi ücretini İş Kanunu
açısından talep edebilir mi?

Cevap-7-Bu çalışmalar, İş Kanunu kapsamında değildir. Bu nedenle
götürü usul ve istisna akdiyle çalışan kişi ücretini Borçlar Kanunu
kapsamında istemelidir.

Soru-8- Hafta tatili ücretine ne zaman hak kazanılır?

Cevap-8 -İşyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye
göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük
bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme
(hafta tatili) verilir.

Soru-9- İşçi ücretlerinin ne kadarlık kısmına dokunulamaz?

Cevap-9 İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası
haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz.

Soru-10- İşçi ücretlerinin ne kadarlık tutarı bankaya yatırılmalıdır?

Cevap-10 -Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın
Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmeliğin 10’uncu maddesinde
işyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı
işverenler ile üçüncü kişilerin, Türkiye genelinde çalıştırdıkları
işçi sayısının en az 10 olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye o ay
içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten
sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü
olduğu belirtilmektedir.

Soru-11- İşçi, ücretinin ödenmesinin gecikmesi durumunda ne yapabilir?

Cevap-11-İşçi ücretlerinin ödenmemesi halinde 4857 sayılı İş Kanunun
24. maddesine göre iş akdini haklı nedenle feshedebileceği gibi,
ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden
dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten
kaçınabilir. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için
feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına
yaptırılamaz.

Soru-12- İşçiden ücret kesme cezası yoluyla kesilen para ne yapılmalıdır?

Cevap-12-Kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de Kurulu
bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine
yatırılmalıdır.

Soru-13- İşçilere ödeme dolar ile yapılabilir mi?

Cevap-13- Dolar veya  bir başka yabancı para birimi ile İşçilere ödeme
yapılamaz. Çünkü, 4857 sayılı İş Kanununun 32’nci maddesine göre
ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural
olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka
hesabına ödenir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit
istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki
rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabilir.

Soru-14- İşçiye çalıştığı işyerinde asgari ücretin altında ücret
verilmesi durumunda işçi bu durumu nereye bildirmelidir?

Cevap-14-İşçi BİMER veya Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yazılı
olarak başvurabilir. Konunun bu kurumlara intikaliyle birlikte
işyerinde işin yürütümü yönünden genel teftiş yapılabilir.

Son sorumuz da şöyle. Soru-15- İşçiye ücret ödemesi emre muharrer
senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği
iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde yapılabilir
mi?
Cevap-15-İşçiye ücret ödemesi emre muharrer senetle (bono ile),
kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir
senetle veya diğer herhangi bir şekilde yapılamaz. Çünkü 4857 sayılı
İş Kanununun 32’nci maddesinde emre muharrer senetle (bono ile),
kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir
senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesinin
yapılamayacağı emredilmektedir.
Yurt dışında çalışan vatandaşlarımızın hizmet borçlanmaları Türkiye
ye gelmeden Aksaray daki emeklilik ofisimizde
gerçekleştirilmektedir.İrtibat telefoumuz         0 532 541 02 70
Gelecek hafta buluşmak üzere bu yazılarımızı hazırlayıp,
gönderdiğimiz Dikili deki Reyhan bağımızdan hepinize sağlıklı,huzurlu
ve hayırlı günler diliyorum. Hoşca kalın efendim.