İNŞAATLARDA ASGARİ ŞÇİLİK MALİYET HESABI İLE İŞTEN AYRILDIKTAN SONRA DOĞUM YAPAN İŞÇİNİN HAKLARI

Sevgili okuyucularımız bu hafta toplumumuzun büyük bir kesimini
ilgilendiren inşaatlarda asgari işçilik prim tutarları yani  işçilik
maliyeti hesabında  özellikle bu yıl üç ayrı maliyet bedeli ortaya
çıktı bunu biraz açmak istiyoruz.Bir de işten ayrıldıktan sonra eşi
doğum yapan bir okuyucumuzun bu konudaki sorusunu cevaplamakla bu
konuya da açıklık getirmek istiyoruz.

İnşaatların asgari işçilik maliyet hesabında neler değişti?

Özel nitelikteki inşaatlarda SGK tarafından yapılan araştırma
işleminde yeterli işçilik bildiriminde bulunulmuş olup olmadığını
etkileyen en önemli kalem, hiç kuşkusuz inşaatın maliyetidir.

İnşaatın maliyeti hesaplanırken Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliğinin 111. maddesine göre;

Başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatlarda o yıl için tespit
edilen maliyet bedeli,
Başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatlarda ise
bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedeli esas
alınmaktadır.
Ne var ki birim maliyet bedelleri her yıl bir defa belirlenirken, 2022
yılında; 18/2/2022, 21/6/2022 ve 13/9/2022 tarihli Resmî Gazetelerde
yayımlanan Tebliğ eki listelerle üç ayrı maliyet bedeli
açıklandığından, 2022 yılında başlayıp 2022 yılında biten inşaatlarda
hangi maliyet bedelinin esas alınacağına yönelik Yönetmelikte bir
açıklamanın bulunmaması nedeniyle konu Sosyal Güvenlik Kurumunun
20/9/2022 tarihli yazısı ile açıklığa kavuşturulmuştur.

Söz konusu yazıda özetle, 2022 yılında başlayıp 2022 yılında biten
inşaatlarla ilgili olarak inşaatın bitirildiği tarihte geçerli olan
Tebliğ eki listedeki maliyet bedelinin esas alınacağı; ancak 13/9/2022
tarihinden önce ilişiksizlik belgesi başvurusunda bulunmuş işyerlerine
münhasıran, başvuru tarihinde yürürlükte bulunan tebliğdeki maliyet
bedelinin esas alınacağı belirtilmiştir.

Yapımına 2022 yılı veya 2022 yılı öncesinde başlanıp 2023 yılında
bitirilmesi hedeflenen inşaatlarda ise 2022 yılındaki üç farklı birim
maliyetten hangisinin esas alınacağı konusunda henüz resmi bir
açıklama yapılmadığından, sektör firmalarınca 2023 yılında bitirilecek
inşaatlar için bildirilmesi gereken işçilik miktarıyla ilgili bir
planlama yapılamamaktadır.

Yapımına 2022 yılı veya öncesinde başlanıp 2023 yılında bitirilecek
inşaatlar için esas alınacak maliyet bedeli konusunda farklı
kesimlerce, farklı görüşler ileri sürülmekle birlikte,

2022 yılında başlanıp 2023 yılında bitirilen inşaatlar için;

-1. Tebliğin yürürlükte olduğu 1/1/2022 ila 1/6/2022 tarihleri
arasında başlanılan inşaatlarda, her üç Tebliğde yer alan maliyet
bedelinin ortalamasının

-2. Tebliğin yürürlükte olduğu 2/6/2022 ila 30/6/2022 tarihleri
arasında başlanılan inşaatlarda, 2. ve 3. Tebliğlerde yer alan maliyet
bedelinin ortalamasının

-3. Tebliğin yürürlükte olduğu 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri
arasında başlanılan inşaatlarda 3. Tebliğde yer alan maliyet bedelinin

2022 yılından önce başlanılıp 2023 yılında bitirilen inşaatlarda her
üç Tebliğde yer alan maliyet bedelinin ortalamasının

Esas alınabileceği değerlendirilmektedir.

İŞTEN AYRILDIKTAN SONRA DOĞUM YAPAN İŞÇİNİN HAKLARI

Okuyucumuz Aydın B: nin şöyle bir sorusu var. ‘Eşim 1,5 yıl çalıştığı
işyerinden 15/9/2022 tarihinde işten ayrıldıktan sonra 20/9/2022
tarihinde doğum yaptı. İşten ayrıldığı tarihe kadar rapor parasını
aldı. Ama işten ayrıldığı tarihten sonra rapor parası alamayacağı
söylendi, doğru mudur? ‘

Hizmet akdi devam eden kadın sigortalılara, doğumdan önceki bir yıl
içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması
şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki 8 + 8 = 16 haftalık sürede, çoğul
gebelik hâlinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık
süre ilave edilerek (toplam 18 hafta) çalışmadığı her gün için geçici
iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Kadın sigortalının isteği ve
hekimin de onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması
hâlinde ise doğum öncesi kullanılmayan süreler doğum sonrasına
aktarılmaktadır.

Ayrıca hizmet akdi devam eden sigortalı kadına veya sigortalı olmayan
karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe; doğumdan önceki
bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi
bildirilmiş olması ve çocuğun yaşaması şartıyla, doğum tarihinde
geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından
onaylanan tarife üzerinden (2022 yılı için 316 TL) emzirme ödeneği
verilmektedir.

Bu şartlar ve haklar, hizmet akdi devam eden sigortalılara yöneliktir.
Hizmet akdi sona ermiş kadın sigortalılara geldiğimizde ise;

Geçici iş göremezlik ödeneği, işten ayrılış tarihini izleyen 9 günlük
süreye kadar ödenmektedir.

Emzirme ödeneği ise doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün
kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması ve doğumun işten ayrılış
tarihinden sonraki 9 + 300 = 309 gün içinde canlı olarak gerçekleşmesi
halinde ödenmektedir.

Bu bakımdan okurumuz Aydın beyin eşi, 15/9/2022 tarihinde işten
ayrılmış olması nedeniyle, 24/9/2022 tarihine kadar 9 gün daha geçici
iş göremezlik ödeneği alabilecek, ayrıca 20/9/2022 tarihinden önceki
15 ay içinde adına 120 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş ise
316 TL tutarında emzirme ödeneği alabilecektir.
Sevgili okuyucularımız, gelecek hafta yeni konularda buluşmak üzere
sizlere bu yazılarımızı gönderdiğimiz Dikili deki Reyhan bağımızdan
hepinize sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum. Aksaray daki emeklilik
ofisimizde çalışma hayatı ile ilgili sizlere yardımcı olunmaktadır.
İrtibat telefonumuz 0 532 541 0 70                              Hoşça
kalın efendim…