GENEL SAĞLIK SİGORTALILARIN İGAMETLERİNİ YURT DIŞINA VEYA DIŞARIDAN ÜLKEMİZE TAŞIMALARINDA YAPILACAKLAR-İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILARIN BORCU VE GSS

Sevgili okuyucularımız bu hafta igametlerini gerek yurt dışından
ülkemize taşıyan, gerekse de yurt dışında bir ülkeye taşıyan kişilerin
Genel Sağlık Sigortalıların kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları
kişilerin yapmaları gerekenleri konuşalım istiyorum.Zira bu konuda
istemeyerek de olsa mağduriyetler olduğu görülmektedir.

Bilindiği üzere;Genel sağlık sigortalısı olanlar ile bakmakla yükümlü
oldukları kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumunca sunulan sağlık
hizmetlerinden yararlanabilmeleri için aranılan şartlardan biri de
Türkiye’de ikamet etmeleridir.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerle yapılmış sözleşme
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel sağlık sigortalısı olan
kişilerin yerleşim yerini ülkemiz dışına taşımaları halinde genel
sağlık sigortalılıkları da sona ermektedir.

Haliyle, genel sağlık sigortasından yararlanılabilmesi için kapsama
giren kişilerin 5510 sayılı Kanunda aranılan şartları sağlayıp
sağlamadıklarının yanı sıra Türkiye’de ikamet edip etmediklerinin de
bilinmesi gerekiyor.

Bu amaçla Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 3/3/2022 tarihli
duyuruda, genel sağlık sigortalıların Türkiye’de ikamet edip
etmediklerinin tespitinin “Adres Kayıt Sistemi’nde (AKS)” yer alan
adres bilgileri dikkate alınarak yapılacağı, bu kişilerin sağlık
hizmetlerinden yararlanmaları sırasında herhangi bir sorunla
karşılaşmamaları adına Adres Kayıt Sistemi’nde yer alan adres
bilgilerini kontrol ederek güncellemeleri gerektiği açıklanmıştır.

SGK tarafından yapılacak uygulama değişikliği sonrasında genel sağlık
sigortalılarının Türkiye’de ikamet edip etmediklerinin tespiti
sırasında Adres Kayıt Sistemi’ndeki adres bilgilerine bakılarak
provizyon verilecektir. Bu noktada özellikle sistemdeki adres bilgisi
boş olan vatandaşların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları sırasında
sorun yaşamamaları için adres bilgilerini bir an evvel sisteme
girmeleri gerekiyor.

Bu kişilerin dışında gerek ikametlerini yurt dışından Türkiye’ye
taşımış olan vatandaşların genel sağlık sigortasından
yararlanabilmeleri için, gerekse ikametlerini yurt dışına taşımış
kişilerin yersiz genel sağlık sigortası primi ödememeleri veya
Türkiye’de bulunan bakmakla yükümlü oldukları kişilerin genel sağlık
sigortasından yararlanabilmeleri için güncel adres bilgilerini Adres
Kayıt Sistemine girmeyi ihmal etmemeleri yerinde olacaktır.

Adres Kayıt Sistemine e-Devlet uygulaması üzerinden erişim
sağlanmakta, sonrasında adres bilgisinin kayıtlı olup olmadığı veya
adres bilgisinin doğru olup olmadığı sistem üzerinden kontrol
edilerek, adres bilgisi değişikliği/girişi yapılabilmektedir.

Uygulamaya yapılan giriş sonrası arama bölümüne “Adres Değişikliği
Bildirimi” yazıldığında iki farklı uygulama olduğu görülecektir.

1-Adres Değişikliği Bildirimi (Boş Konuta):

Bu uygulama ile hali hazırda herhangi bir kişinin ikamet etmediği boş
konutlar için bildirim yapılabilmektedir. Ancak, söz konusu adreste
ikamet etmekte iken başka bir adrese taşınan kişilerin ikamet
adreslerini yeni taşındıkları konuta aldırmamış olmaları durumunda, bu
boş konuta taşınan kişilerce uygulama üzerinden bildirim
yapılamamaktadır. Bu durumdaki vatandaşların nüfus müdürlüklerine
bizzat başvurmaları gerekecektir.

Vatandaşlarımızın bizzat başvuruları neticesinde ikamet ettiği
adresten taşınan, ancak adresini aldırmayan vatandaşlarımızın adres
bilgisi silinmekte ve boşa düşmektedir. Adrese Kayıt Sisteminde adres
bilgisi bulunmayan vatandaşlar yönünden adres bilgisi bulunmama
nedeninin büyük çoğunluğunun bu sebepten kaynaklandığı
düşünülmektedir.

2-Adres Değişikliği Bildirimi (Birlikte Oturma İçin/Muvafakatlı):

Bu uygulama ile konutta oturan kişinin yanına taşınan vatandaşlarımız
adres bildiriminde bulunabilmektedir. Örneğin başka bir konutta
oturmakta iken çocuklarının oturduğu ikamete taşınan anne veya
babalar, bahse konu uygulamayı kullanarak bildirim yapabileceklerdir.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR, PRİMİNİ ÖDEMEDİKLERİ AYLARDA ZORUNLU GSS
KAPSAMINA ALINIR MI?
Bu hafta yazımızın sonunda şu soruyu da cevaplayalım.

Nalan K. nin sorusu şöyle:2017 yılından bu yana isteğe bağlı
sigortalıyım. Bazı ayların primini ödeyemedim. Primlerini ödeyemediğim
aylar için sonradan zorunlu genel sağlık sigortası borcu çıkartılır
mı?

İsteğe bağlı sigortalılar asgari ücret ila asgari ücretin 7,5 katı
tutarında beyan edecekleri prime esas kazancın % 20’si oranında
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ile %12’si oranında genel
sağlık sigortası primi olmak üzere toplam % 32 oranında sigorta primi
ödemekle yükümlüdür.

Ancak, ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde primi ödenmeyen
süreler, sigortalılık süresinden sayılmadığı gibi bu sürelerin ödeme
hakkı da kaybedilmiş sayılmaktadır.

Örneğin, 2021/Mayıs ayına ait isteğe bağlı sigorta priminin 2022/Nisan
ayı sonuna kadar ödenmemesi halinde 2021/Mayıs ayı priminin ödenme
imkanı ortadan kalkmaktadır.

İsteğe bağlı sigortalılar tarafından ait olduğu aydan itibaren 12
aylık süre içinde ödenmeyen primlerin ödeme hakkının kaybedildiği
durumda, boşta kalınan bu süreler içinde bakmakla yükümlü olunan kişi
kapsamında olmayanlar, isteğe bağlı sigortalılıklarının sona ermesinin
ardından primlerinin ödenmediği aylarda genel sağlık sigortası
kapsamına alınırlar.

Bu nedenle, isteğe bağlı sigorta priminin ödenmediği aylarda bakmakla
yükümlü olunan kişi kapsamında olmayanların, isteğe bağlı
sigortalılığın sona ermesinin ardından bu aylar için aylık brüt asgari
ücretin % 3’ü üzerinden tahakkuk edecek genel sağlık sigortası
primlerini gecikme zammıyla birlikte ödemeleri gerekecektir.