EYT İLE İLGİLİ GENELİ İLGİLENDİREN 9 SORU VE CEVABI
Sevgili okuyucularımız bilindiği üzere EYT hakkındaki kanunYürürlüğe girdi.Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi artıkEYT ile ilgili tereddüt edilen hususlardan bahsedeceğiz ,çok sorulanve geneli ilgilendiren sorulara cevap vermeye çalışacağız. BU hafta geneli ilgilendiren 9 soruya cevap vererek konuya açıklıkgetirmeye çalışacağız. –9 soruda EYT’liler ve işverenlerce dikkat edilecek hususlar —8/9/1999 öncesi işe girmiş sigortalıların emeklilikte yaş şartınıkaldıran 7438 sayılı Kanunun 3/3/2023 tarihinde yürürlüğe girmesiylebirlikte kimi vatandaş emekli olabilir yazısı almak için, kimivatandaş emeklilik başvurusu için sosyal güvenlik merkezlerinde uzunkuyruklar oluştururken, akıllarda bazı soru işaretlerikalabilmektedir.Mart ayının 3’ü ile 31 arasında emeklilik başvurusunda bulunmakarasında bir fark var mı?Mart ayı içinde emeklilik başvurusunda bulunan özel sektörçalışanlarının emekli aylıkları 1 Nisan’dan itibaren hesaplanacaktır.Bu bakımdan Mart ayının başında veya sonunda emeklilik başvurusuyapmak arasında sigortalının lehine veya aleyhine bir durum oluşmasısöz konusu değildir.Emeklilik başvurusu için e-Devlet yerine SGM’lere başvurulduğundaişlemler daha çabuk sonuçlanır mı?Vatandaşlar arasında sosyal güvenlik merkezlerine şahsen başvurulmasıhalinde emeklilik işlemlerinin daha kısa sürede sonuçlandırılacağıyönünde bir algı olsa da SGK tarafından emeklilik işlemleri yapılırkenkişinin hangi yöntemle başvurduğu yönünde bir ayırım yapılmamaktadır.Emeklilik başvurusu için işten ayrılış bildirgesinin ne zaman verilmesi gerekir?Genel kural, önce işverenin işten ayrılış bildirgesi düzenlemesi,sonra sigortalının emeklilik başvurusunda bulunmasıdır.Ancak aynı ay içinde olmak kaydıyla, emeklilik başvurusundan sonraişten ayrılış bildirgesi düzenlenen sigortalıların başvuruları dageçerli sayılmaktadır.Emeklilik için “emekli olabilir” yazısı alınması şart mıdır?EYT’li vatandaşların emekli olabilmeleri için kadın ise 20 yıl, erkekise 25 yıl sigortalılık sürelerini tamamlayıp, prim gün sayılarını dadoldurmuş olmaları gerekiyor.Bu şartlar sağlanmış ise SSK kapsamında emekli olacak sigortalılariçin işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi yeterli olup, ayrıca“emekli olabilir” yazısının alınması gibi bir şart bulunmamaktadır.“Emekli olabilir” yazısı olmadan kıdem tazminatı ödenebilir mi?EYT başvurularında yaşanan yoğunluk nedeniyle Sosyal GüvenlikKurumunca “Emekli Olabilir” yazılarıyla ilgili yapılan duyuruda“sadece hizmetlerinde tereddüt edilen sigortalılar için resmi yazıtalep edilmesi” gerektiği belirtilmiştir.Buna göre çalışanın e-Devlet uygulamalarından alacağı hizmetdökümündeki bilgilerden ya da Çalışma Hayatım başlıklı uygulamadanalacağı ekran görüntüsünden emekli aylığına hak kazandığı kesin olarakanlaşılıyorsa “emekli olabilir yazısı” olmadan da işten ayrılışbildirgesi düzenlenerek kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür.Bu aşamada özellikle,4/a kapsamındaki hizmet süreleri ile birlikte 4/b veya 4/c kapsamındahizmet süresi bulunan sigortalılar yönünden,Hizmet dökümünde Sahte (S) , Şüpheli (Ş), Kontrollü (K) kodluişyerleri bulunan sigortalılar yönündenSGK’dan emekli olabilir yazısı istenilmesinde yarar bulunmaktadır.Emeklilik nedeniyle çıkış-giriş yapılıp SGDP’li bildirilensigortalının sonradan emekli aylığına hak kazanmadığı anlaşılırsaidari para cezasına maruz kalınır mı?Emekli aylığına hak kazanmadığı halde SGDP’li olarak bildirildiğisonradan anlaşılan sigortalılara yönelik işten ayrılış ve işe girişbildirgesi ile düzeltme amacıyla verilecek muhtasar ve prim hizmetbeyannamesine idari para cezası uygulanmamaktadır. Ancak SGDP’libildirimlerin tüm sigorta kollarına dönüştürülmesinin ardından ortayaçıkacak fark primlerin gecikme zammıyla birlikte ödenmesigerekecektir.Emeklilik nedeniyle çıkışı yapılan sigortalı tekrar ne zaman çalışmayabaşlayabilir?Emeklilik nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilen sigortalılar,işten çıkış tarihini izleyen günden itibaren SGDP’ye tabi olarakçalışmaya başlayabilirler.Emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalılar için beşpuanlık prim indiriminden nasıl yararlanılacak?SGDP’ye tabi çalıştırılacak sigortalılara yönelik beş puanlık primindirimi yalnızca 3/3/2023 ve sonrasında yaş dışındaki diğer şartlarısağlamış olmaları nedeniyle işten ayrılıp, 30 gün içinde aynıişyerinde yeniden çalışmaya başlayanlara yönelik verilecektir.2/3/2023 ve öncesinde SGDP’li olarak çalışmaya başlamış veya 3/3/2023tarihinden sonra yaş koşulunu da sağlayarak emekli olmuş çalışanlar(EYT’li olmayanlar) yönünden beş puanlık indirimden yararlanılmasımümkün olmayacaktır. Dolayısıyla emekli çalışanlar yönünden buayrıntıların dikkate almadan SGDP’ye tabi tüm çalışanlardan dolayı beşpuanlık prim indiriminden yararlanılması halinde sonradan yersizyararlanılan teşviklerin faiziyle birlikte ödenmesi gündemegelebilecektir.Emekli aylığı başvuruları sonuçlandırılmamış vatandaşlar SGK’dan avanstalep edebilir mi?Emekli aylığına hak kazanarak emeklilik başvurusunda bulunmuşolmalarına rağmen, 90 gün içinde emekli aylıkları ödenmeyenvatandaşlara yazılı talepte bulunmaları hâlinde avansödenebilmektedir. Avans miktarı her üç ay için net asgari ücretin üçkatını geçmemek üzere Kurumca belirlenmektedir. EYT ile ilgili akıllara takılabilecek genel hususları yinesizlerle paylaşmaya devam edeceğiz inşallah.Bu konularda isorularınıza Aksaray daki emeklilik ofisimizde cevap verilmektedirİrtibat telefonu 0 532 541 02 70 Gelecek hafta buluşmak üzerehepinize sağlıklı ve hayırlı günler diliyorum. Hoşça kalın efendim..
