ENGELLİ OLANLARIN VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANARAK ÇALIŞANLARIN EMEKLİLİK DURUMLARI; VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANARAK ÇALIŞANLARIN ( ENGELLİLERİN) EMEKLİLİK DURUMLARI ;
Sevgili okuyucularımız bu hafta engelli olupta vergi dairelerinden
engelli raporları kabul edilen sigortalıların emeklilikleri konusunu
ele alacağız. Zira engelli emekliliği ile malülen emeklilik
genellikle karıştırılıyor ve bu konuda sorular var. o nedenle bu
hafta bu konuyu ele alacağız.
ENGELLİ VERGİ İNDİRİM BELGESİ İLE KİMLER, NASIL EMEKLİ OLABİLİR?
Engelli vergi indirim belgesi ile emekli olabilmek için;
1- 2008/Ekim (özel sektöre ait işyerlerinde 30/9/2008, kamu sektörüne
ait işyerlerinde 14/10/2008) öncesi sigortalı olmak,
2- Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olmak,
3-Sigortalılık başlangıcına ve engellilik derecelerine göre 506 sayılı
Kanunda öngörülen sigortalılık süresine ve prim gün sayısına sahip
olmak,
4- 5510/4-a kapsamında (eski adıyla SSK statüsünde) yaşlılık aylığına
hak kazanmış olmak,
5-İşten ayrılmak ve tahsis talebinde bulunmak,
Şartları aranılmaktadır.
Diğer taraftan, 4/a kapsamındaki sigortalıların aylık bağlanması için
engellilik indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olduklarını gösteren
belgeleri Kuruma ibraz etmeleri yeterli olup, söz konusu belgelerin
düzenlenme tarihinde sigortalı olunup olunmadığının veya bu hakkın
elde edilmiş olmasına rağmen vergi indirimden yararlanılmamış ya da
belli bir süre yararlanılmış olmasının yahut ilgililerin gelir
vergisinden istisna tutulup tulumadıklarının, belgelerin geçerliliği
yönünden bir önemi bulunmamaktadır.
1- 2008/Ekim (özel sektöre ait işyerlerinde 30/9/2008, kamu sektörüne
ait işyerlerinde 14/10/2008) öncesi sigortalı olmak
Uygulamaya 506 sayılı Kanun’un mülga 60. maddesinin (C-b) bendinde
yapılan düzenlemeyle başlanmış, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe
girmesinin ardından 2008/Ekim öncesi sigortalılığı başlayanlar için bu
haklar korunarak uygulamaya 5510 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesi
ile de devam edilmiştir.
Bu çerçevede engelli vergi indirim belgesi ile emekli olabilmek için
sigortalının ilk defa 2008/Ekim öncesi (özel sektöre ait işyerlerinde
30/9/2008, kamu sektörüne ait işyerlerinde 14/10/2008) bir tarihte
çalışmaya başlamış olması gerekiyor.
Haliyle 2008/Ekim sonrası sigortalı olan engelli hizmet erbabının
kendisinden veya engelli üçüncü dereceye kadar yakınından dolayı
engelli vergi indiriminden yararlanılması mümkün olsa da, ilk defa
2008/Ekim sonrası işe giren sigortalıların engelli vergi indirim
belgesi ile emekli olmaları mümkün bulunmamaktadır.
2- Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olmak
İlk defa 2008/Ekim öncesi bir tarihte sigortalı olmuş kişilerden
engellilik oranları % 40 veya üzerinde olanların engellilik durumları
nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olmaları
gerekiyor.
Vergi indirim belgesi alınmasında sigortalının ilk defa çalışmaya
başladığı tarihten önce engelli duruma düşüp düşmediğine
bakılmadığından, 2008/Ekim öncesinde sigortalı olan kişilerin
engellilik durumu ilk defa çalışmaya başladıktan sonra meydana gelmiş
olsa bile engelli vergi indirim belgesi için müracaat ederek, gerekli
şartları sağlamaları kaydıyla yaşlılık aylığına hak
kazanabileceklerdir.
3- Sigortalılık başlangıcına ve engellilik derecelerine göre 506
sayılı Kanunda öngörülen sigortalılık süresine ve prim gün sayısına
sahip olmak,
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 31. maddesinde yer alan “Çalışma
gücünün asgarî % 80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece
engelli, asgarî % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece
engelli, asgarî % 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü
derece engelli sayılır.” hükmüne istinaden, sosyal güvenlik
uygulamalarında Gelir Vergisi Kanununda öngörülen engellilik
derecelerine göre yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları
belirlenmiştir.
5510 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları
ile engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış
olduğu tespit edilen 4/a kapsamında aylık bağlanacak sigortalıların,
506 sayılı Kanunda öngörülen aylığa hak kazanma koşulları korunmuştur.
Buna göre ilk defa;
a)6/8/1991 veya öncesi bir tarihte sigortalılıkları başlayanlara
engellilik derecesinin % 40 veya üzerinde olması halinde (1. 2. veya
3. derece engelli olduklarına bakılmaksızın) 15 yıl sigortalılık
süresine ve 3600 prim ödeme gün sayısına sahip olmaları kaydıyla,
b)7/8/1993 ila 6/8/2003 tarihleri arasında sigortalılıkları
başlayanlara çalışmaya başladıkları tarihlere, engellilik
derecelerine, sigortalılık sürelerine ve prim gün sayılarına göre
kademeli geçiş sürecinde öngörülen şartlara sahip olmaları kaydıyla,
c) 7/8/2003 ila 2008/Ekim öncesi sigortalılıkları başlayanlara;
c-1) Birinci derece (% 80 – % 100 arasında) engelli olanlaraen az 15
yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün sayısına sahip
olmaları kaydıyla,
c-2) İkinci derece (% 60 – % 79 arasında) engelli olanlara en az 18
yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 prim ödeme gün sayısına sahip
olmaları kaydıyla,
c-3) Üçüncü derecede engelliliği (% 40 – % 59 arasında) olanlara en az
20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 prim ödeme gün sayısına sahip
olmaları kaydıyla,
yaşlılık aylığı bağlanır.
4- 4/a kapsamında (eski adıyla SSK statüsünde) yaşlılık aylığına hak
kazanmış olmak
İlk defa 2008/Ekim öncesinde sigortalılığı bulunmakla birlikte
2008/Ekim öncesi sigortalılığı 4/b (Bağkur) veya 4/c (Emekli Sandığı)
statüsünde başlamış engelli vatandaşlar, 4/a kapsamında çalışmaya
2008/Ekim sonrası başlamış olsalar bile çalıştıkları süre içinde vergi
indirim belgesi almaları, son yedi yıllık fiili hizmet süresi
içerisinde en fazla 4/a kapsamında çalışmaları ve yukarıda belirtilen
sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını da yerine
getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
5- İşten ayrılmak ve tahsis talebinde bulunmak
Engelli vergi indirim belgesiyle yaşlılık aylığına hak kazanabilmek
için aranılan son şart işten ayrılarak tahsis talebinde bulunmaktır.
Diğer taraftan vergi indirim belgesiyle yaşlılık aylığı bağlanan
kişilerin özel sektör işyerlerinde tercihleri doğrultusunda aylıkları
kesilmeksizin yeniden çalışmaya başlamaları mümkündür. Tercihlerini
aylıklarının kesilmemesi yönünde kullanacak olanların işe giriş
bildirgelerinde sosyal güvenlik destek primini (SGDP) tercih
etmeleri gerekir. Bu kapsamda yaşlılık aylığı alanların kamu
sektöründe çalışmaları halinde ise 5335 sayılı Kanun gereği aylıkları
kesilir.
Engelli vergi indirim belgesi nasıl alınır?
Vergi indirim belgesi için Vergi Dairesi Başkanlığı olan illerde
ilgili Grup Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde
Defterdarlıklara (Gelir Müdürlüğüne), Bağımsız Vergi Dairesi bulunan
ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Vergi Dairesi bulunmayan
ilçelerde ise Mal müdürlüklerine bir dilekçe ve aşağıda yer alan
belgelerle başvurulabilecektir.
Başvuru sırasında istenilen belgeler;
Çalıştığı işyerinden alınacak çalıştığına dair işveren tarafından
imzalanıp, kaşelenmiş yazı
İşe yeni başlayanlar için Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi, eski
çalışanlar için son aya ait Muhtasar Ve Prim Hizmet Beyannamesi
(Hizmet dökümü)
Sağlık Kurulu Raporu olanlar için raporun hastane veya noter
tarafından “aslı gibidir” olarak onaylanmış sureti veya rapor aslı.
Sevgili okuyucularımız Aksaray daki emeklilik ofisimizde gerek
SSK- Bağ-Kur,Emekli Sandığı,gerekse de yurt dışında çalışan
vatandaşlarımızın yurtdışı borçlanma ve emeklilik konularında kişiye
uygun hizmet borçlanmaları hazırlanarak yardımcı olmaktayız.İrtibat
telefonumuz 0 532 541 02 70. Ayrıca sorularınızı [email protected]
adresine göndermeniz halide imkan ölçüsünde cevaplamaya çalışıyoruz.
Gelecek hafta yine geneli ilgilendiren bir konuda buluşmak üzere
hoşça kalın efendim.