Buket Uzuner

Romancı, hikâyeci ve gezi yazarı. 1955, Ankara doğumlu. Bazı yazılarında Günsu Bertan imzasını da kullandı. İlk ve ortaöğrenimini Ankara’da yaptı. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü (1976) mezunu. Norveç Bergen Üniversitesi’nde (1981) mikrobiyel ekoloji ve sosyoloji, ABD Michigan Üniversitesi’nde (1983) toplum sağlığı konularında yüksek lisans tamamladı. Tampere Teknik Üniversitesi (Finlandiya) Su Teknolojisi Bölümü (1986) ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Çevre Mühendisliği Bölümü’nde (1984) öğretim üyesi olarak çalıştı. Bulunduğu ülkelerde garsonluk, çocuk bakıcılığı, çevirmenlik ve aşçılık yaptı. Sonra özel sektörde, reklâm, turizm ve basın alanlarında çalıştı.

İlk öyküsü Efendi, Dönemeç dergisinde (1955) yayımlandı. Daha sonra hikâye ve yazıları Yarın, Türk Dili, Varlık, Sanat Olayı, Cönk, Gösteri, Gergedan, Argos, Rapsodi (1989, 1992) dergilerde yer aldı. Eserleri çeşitli dillere çevrildi. Hikâyeleriyle 1989 Yunus Nadi Öykü Yarışmasında mansiyon, Balık İzlerinin Sesi kitabıyla 1993 Yunus Nadi Roman Ödülünü, Kumral Ada Mavi Tuna ile 1998 İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Ödülünü kazandı. 1996 yılında (ABD) Iowa Üniversitesi’nin (IWP) onur üyesi oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. yılında “Cumhuriyet’in 75 Başarılı Kadını”ndan biri seçildi. 2002 yılında yazarlığının “25. Gümüş Yaz”ını kutladı. Kanada Yazarlar Derneği (TWUG), Türkiye PEN Yazarlar Derneği (1993–95 arası yönetim kurulu) üyesidir.

“Uzuner, daha ilk hikâyelerinde dilinin güzelliği, ayrıntılara eğilişi aynı hikâ­yede birden fazla konuyu değişik çevrelerde işlemesi ile dikkati çekti. Tekniğin­de ‘son yeni’ romanın imkânlarını kullandığı görülüyor. Klâsik konulardan ger­çeküstüye, günün realitelerinden hayal üstü, akıl aşın, rüyamsı (geçmiş-gelecek) çevre kişi ve konulara kolayca geçiyor.

“Çok gezmiş, çok yer görmüş, çok okumuş ve çevre ile ilgileri çok canlı bir ya­zar görünümündeki Buket Uzuner’i, yeni birkaç kitabı ile değerlendirmek henüz erken olabilir.

“Ancak, ilk eserlerine bakarak dahi: Uzuner’de, usta bir hikâye-roman yazarı­nın üslûbu, sanatı ciddîye alan tavrı gözlenebilir. Hürriyete açık geniş düşünce ve hayallerle geniş ufuklu bir çevre bilgisi bulunduğu söylenebilir.

“Uzuner’in hikâyelerinin çoğu hemen bir roman gibi, oldukça uzun hikâyeler şeklinde kuruluyor. Bir seyahat romanı gibi, mekândan mekâna, zamandan zama­na atlıyor. Hikâyelerinin her sayfasına çok ve değişik şeyler sığdırmayı seviyor.

“Buket Uzuner’in ‘güzel’ dediğimiz üslûbunda, uydurma söz kullanmak özen­tisi yok, Konuşulan Türkçeyi, Özellikle söyleşmeler içinde ustaca yansıtıyor. Herhalde ‘Özgür kuşak yaşantısını’ yansıtabilmek için argoya ve açık saçık söz­lere de yer veriyor. Aşağıya alacağımız ilk hikâyesinde, bütün bu özelliklerin gö­rülmesine çalıştık.” (Ahmet Kabaklı)

“‘New York Seyir Defteri’, yazarının edebiyatçı olduğunu haykıran bir ‘seyahatname’: Yaşadıklarını, izlenimlerini dile getirirken, neyi nasıl yazmalı konusunda kafa yoran, yazma eylemine ilişkin düşüncelerini zaman zaman okuyucuyla paylaşan, onunla sohbet eden bir yazarla karşı karşıyayız. Sohbet tonu ise bu seyahatnamenin kolay okunurluğunu, dolayısıyla çok okuyucu bulacağını garantiliyor.” (Prof. Gürsel Aytaç)

• HİKÂYE: Benim Adım Mayıs (1986), Ayın En Çıplak Günü (1988), Güneş Yiyen Çingene (1989), Karayel Hüznü (1993), Şairler Şehri (1994), Şiirin Kız Kardeşi Öykü (2003), Yolda (2009).

• ROMAN: İki Yeşil Susamuru, Anneleri Babaları Sevgilileri ve Diğerleri (1991), Balık İzlerinin Sesi (1992), Kumral Ada Mavi Tuna (1997), Uzun Beyaz Bulut-Gelibolu (2001), İstanbullular (2007).

• OTOBİYOGRAFİ: Gümüş Yaz (2002).

• GEZİ: Bir Siyah Saçlı Kadının Gezi Notları (1989), Şehir Romantiğinin Günlüğü (1998), New York Seyir Defteri (2000).

• DENEME: Selin ve Cem’le Yolculuklar (2004).