Bilim insanları NASA’nın yeni teleskobuyla gizemli karanlık maddenin haritasını çıkaracak
Bu yıl kullanılmaya başlanacak yeni bir NAS teleskobu, Birleşik Krallık’taki bilim insanlarının evrenin büyük çoğunluğunu oluşturan ama hiç doğrudan tespit edilememiş tuhaf maddeyi, yani karanlık maddeyi aramasına yardım edecek.
Durham Üniversitesi’nden bilim insanları, göğün Sextans takımyıldızının yakınındaki bir parçasını inceleyecek Cosmos-Webb programına dünyanın dört bir yanından katılan 50 araştırmacıdan oluşan ekipte yer alıyor.
Bilim insanları NASA’nın ekimde fırlatılması planlanan ve şu ana dek yapılmış en kuvvetli uzay teleskobu olan James Webb Uzay Teleskobu’nu (JWUT) kullanacak. JWUT, Hubble Uzay Teleskobu’nun halefi olacak.
Kozmologlar evrendeki maddenin büyük çoğunluğunu oluşturan gizemli maddenin sırlarını keşfetme amacıyla galaksilerin etrafındaki karanlık maddenin haritasını çıkarmaya çalışacak.
Uzmanlar evren genişlemeye başlarken bu karanlık maddeden oluşan muazzam kümelerin ortasında gaz soğuyup yoğunlaştığında galaksilerin oluşup büyüdüğünü düşünüyor.
Bilim insanları onlarca yıldır karanlık maddenin yerçekimsel etkilerini incelediği halde maddenin gerçek doğası hâlâ bir sır olarak kalmaya devam ediyor.
Royal Society Üniversitesi Araştırma Görevlisi ve Durham Üniversitesi Bilişimsel Kozmoloji Enstitüsü’nden Profesör Richard Massey “Karanlık madde görünmezdir fakat etrafındaki görünür şeylerin hepsini nasıl etkilediğini fark ederek karanlık maddenin ilk üç boyutlu haritasını çıkarmak için göğün aynı kısmında Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanmıştık” dedi.
Profesör, programın ana amaçlarından birinin karanlık maddeyle galaksiler arasındaki ilişkiyi yaklaşık 14 milyar yıl önceki Büyük Patlama’dan günümüze kadar zamanda geriye doğru izlemek olduğunu da sözlerine ekledi.
Geliştirilmesi 15 yıl süren ve yaklaşık 10 milyar dolara (yaklaşık 81 milyar TL) mal olan JWUT’nin 31 Ekim’de Fransız Guyanası’ndan Avrupa Uzay Ajansı’nın Ariane 5 roketiyle fırlatılması bekleniyor.
Teleskop adını NASA’nın ikinci yöneticisi James Edwin Webb’den alıyor.
22 metreye 12 metre boyutlarıyla yaklaşık bir tenis kortu büyüklüğünde olan devasa güneşliğiyle JWUT şu ana dek yapılan en büyük uzay gözlemevi.
Kızılötesi teleskobu 13 milyar ışık yılından daha uzak nesnelere bakacak.
Işığın evrende dolaşması muazzam zaman aldığından JWUT nesnelere fiilen 13,6 milyar yıl önceden, Büyük Patlama’dan yaklaşık 100 milyon yıl sonra ilk yıldız ve galaksilerin oluşmaya başladığı zamandan bakıyor olacak.
Uzaya fırlatılmasının ardından JWUT, Dünya’dan 1,5 milyon kilometre öteye uçarak Güneş’in yörüngesinde dönecek.
Bu istikamet, Lagrange Noktası olarak bilinen ve uzay aracının görece az yörüngesel düzeltmede bulunarak yakıtını ve konumunu koruyabildiği, yerçekimi açısından “en etkili nokta”.
