Mimar Sinan’ın şifreli kitabesini çözdü
GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Osmanlı tarihçisi Avusturyalı Joseph von Hammer’ın 1809’da Viyana İmparatorluk Kütüphanesi’nde bir Osmanlı kitabesiyle ilgilendiğini ve kitabenin kopyasını bakır levhaya çıkartarak Fundgruben Des Orients (Şark’ın Hazineleri) Dergisi’nde yayınladığını belirten Yılmaz, o tarihten beri kayıp olan ve hangi esere ait olduğu bilinmeyen kitabeyi tanımladıklarını söyledi. Yılmaz, “Macaristan’daki 150 yıllık Osmanlı döneminde Budapeşte’de 67 cami ve mescit inşa edildi. Mimar Sinan’ın ise Budapeşte’de bir cami ve türbe yaptığını biliyoruz. Bu caminin en önemli özelliği Mimar Sinan’ın Macaristan’daki tek eseri olmasıdır. Hammer’ın bulduğu ama nerede olduğunu bilmediğimiz kitabenin Mimar Sinan’a ait olduğunu ortaya çıkarttık” dedi. Kitabedeki şifreli tarihi ebced (harf ve rakam sembolleri) hesabıyla çözdüğünde 1570’e ulaştığını belirten Yılmaz, adı geçen Mustafa Paşa’nın da meşhur Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın yeğeni Budin Beylerbeyi Sokollu Mustafa Paşa olduğunu açıkladı.
Macaristan’da çalışmalarını sürdüren Mehmet Emin Yılmaz, Budapeşte’de Osmanlı döneminin 1686’da sona ermesiyle diğer eserler gibi Mimar Sinan’ın eseri Mustafa Paşa’nın camisinin de Avusturyalıların yok ettiğini söyledi. Yılmaz, “Avusturyalılar, Türk sanatının en güzel örnekleri olan kitabeleri ve mezar taşlarını sökerek savaş ganimeti olarak ülkelerine götürmüş. Viyana’ya götürülmüş olabilir” dedi.
